Wednesday 3 August 2011

Ο ημιτελής, χειρότερος από τον ανύπαρκτο σχεδιασμό

Στις 21 Ιουλίου παρουσιάστηκε, από το ΥΠΕΚΑ και τον Οργανισμό Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας (ΟΡΣΑ), ένα ολοκληρωμένο σχέδιο -αν και χωρίς προϋπολογισμό- για την Ανάπτυξη της πρωτεύουσας: το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας (ΡΣΑ).  Κατά μία έννοια, το ΡΣΑ θα έπρεπε να αντικατοπτρίζει μία «λίστα με επιθυμητούς μακροπρόθεσμους στόχους» που το πολιτικό σύστημα -ως νομιμοποιημένος διαμεσολαβητής της κοινωνικής βούλησης- έχει για την πόλη.  Αποβλέπει στο να δημιουργήσει κατάλληλες συνθήκες για την υλοποίησή τους (ορισμός ΡΣΑ: αρ.1 §2 ν.1515/1985).  Όσον δε αφορά τον κλάδο Ανάπτυξης Ακινήτων, το ρυθμιστικό αποτελεί ένδειξη του πού και πώς θα υπάρξει Ανάπτυξη στα επόμενα χρόνια.


Οι δράσεις που προβλέπονται από το Ρυθμιστικό είναι ένα συμπίλημα προτάσεων των τελευταίων είκοσι (20) ετών, που προβλέπεται πως θα θεσμοθετηθούν επεξεργασμένες στα πλαίσια μίας συνολικής μελέτης.  Αλλά ακόμη και αν δεχτούμε την «a priori» ορθότητα αυτών των προτάσεων, βασική προϋπόθεση για να μπορέσουν αυτές να λειτουργήσουν ως μοχλός Ανάπτυξης, είναι η μέριμνα της Πολιτείας για την ταχεία υλοποίησή τους, με προτεραιότητα στην εξασφάλιση χρηματοδότησης.

Κατά κανόνα, η δυνατότητα χρηματοδότησης ενός επιθυμητού στόχου ορίζει και την πιθανότητα πραγματοποίησής του.  Έτσι, το πόσο εφικτός είναι αυτός, αποδεικνύεται με συγκεκριμένα και απτά δεδομένα που απορρέουν από την κοστολόγηση, τον ανταποδοτικό του χαρακτήρα, την κοινωνική του αποδοχή και την οικονομική του βιωσιμότητα.  Είναι σημαντικό, τόσο οι γενικοί στόχοι όσο και οι επιμέρους δράσεις να ακολουθούν την παραπάνω ανάλυση.

Αυτά λέει η λογική. Και βάσει αυτής, βλέπουμε να αναδύεται ένα πρόβλημα καθοριστικής σημασίας για την πόλη (και το νομό Αττικής): Το ΡΣΑ δεν συνδέεται με την ανάπτυξη της Ιδιωτικής Ακίνητης Περιουσίας του Δημοσίου, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του συνολικού μεσοπρόθεσμου προγράμματος.  Για παράδειγμα, η ανάπτυξη τριών εκτάσεων που προδιαγράφεται στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα –του Ελληνικού (5.500 στρ.), των Αλυκών Αναβύσσου (1.460 στρ.) και των Μεθάνων (~1.000 στρ.)– ενδέχεται να αλλάξει το χαρακτήρα των περιοχών αυτών, καθιστώντας τις νέα διαδημοτικά κέντρα μέσα στην επόμενη δεκαετία.  Δεν είναι αυταπόδεικτη η συμβατότητα αυτής της εξέλιξης με τους στόχους του ΡΣΑ.

Παρ’ όλα αυτά, δεν γίνεται μνεία σε αυτές, με εξαίρεση το Ελληνικό, αφού (1) προωθείται η θεσμοθέτηση μητροπολιτικού πάρκου πρασίνου, (2) προβλέπεται η αναβάθμιση, οργάνωση και επέκταση των συγκεντρώσεων γραφείων με δραστηριότητες στρατηγικής σημασίας, (3) ορίζεται ο χώρος ως ενδεχόμενος σταθμός μετεπιβίβασης, (4) πόλος Διεθνούς και Εθνικής εμβέλειας κ.ά.

Τι θα γίνει εάν το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου βρει επενδυτή που θα ήθελε διαφορετικές χρήσεις;  Το Ταμείο διαθέτει τη θεσμική δυνατότητα να αλλάξει σημαντικές πτυχές του ΡΣΑ.  Έχει διερευνηθεί, άραγε, η νομιμότητα αυτής της δυνατότητας;  Θα μπορεί ο οιοσδήποτε να προσφύγει στο ΣτΕ για την ακύρωση της μίας ή της άλλης πράξης;

Ο νούμερο ένα επιθυμητός στόχος των περισσοτέρων Ελλήνων σήμερα είναι να βγούμε από την οικονομική κρίση και να αναπτύξουμε μία παραγωγική οικονομία με γερές βάσεις.  Ο κ. Σόιμπλε δίνει στην Ελλάδα 10 χρόνια για να ορθοποδήσει από τη σημερινή κρίση, συμπτωματικά όσο και η διάρκεια εφαρμογής του ΡΣΑ.

Το ΡΣΑ οφείλει και μπορεί να στηρίξει αυτή την προσπάθεια, όχι μόνον καταγράφοντας επιθυμητούς στόχους αλλά και έμπρακτα σε συνεργασία με άλλους οργανισμούς, υπουργεία, οικονομολόγους, κοινωνιολόγους, κλπ.  Η αξία αυτής της στήριξης θα κριθεί, κυρίως, από το αποτέλεσμα.

Ο μη ολοκληρωμένος σχεδιασμός (ΡΣΑ, μεσοπρόθεσμο, άλλες κυβ. πολιτικές, κλπ) θα μπορούσε να είναι χειρότερος ακόμη και από το μη σχεδιασμό.  Όμως μπορούμε να αποφύγουμε το δίλημμα εάν κάνουμε από τώρα κατάλληλα βήματα.

* Ο κ. Περετζής είναι ο συγγραφέας του βιβλίου «Αναπλάθω την Πόλη-Αναπτύσσω τη Χώρα» και στέλεχος της αγοράς ακινήτων


Capital.gr, 03/08/2011

No comments:

Post a Comment